De Russische Hermitage-katten

Al die hogergenoemde criteria stammen trouwens al uit de 18 de eeuw en werden door tsarina Elisabeth verordend. Zij kon het gewoon niet langer aanzien dat het muizenvolkje vrolijk door kamers, keukens en gangen stoeide. Zeker niet als je beseft dat de Hermitage toen al een van de grootste kunstcollecties ter wereld in huis had. Dus, wie verdrijft een muis? Een kat natuurlijk. En, gelukkig voor ons, blijkt dit systeem ook vandaag nog altijd uiterst effectief te werken en mogen wij hier permanent wonen. 

Mijn voorouders hebben de Oktoberrevolutie van 1917 overleefd, Lenin, Stalin, Chroesjtsjov en Brezjnev over de vloer gehad maar geeneen die ons een duimbreed in de weg legde. Alhoewel ons verteld wordt dat die Sovjets niet bepaald de sympathiekste mensensoort op aarde was.

Vandaag zijn we met zo’n zeventig katten in ons paleis en worden we elke dag door vier vrijwilligers in de watten gelegd. Geen Felix, KiteKat of harde brokjes voor ons, ons eten wordt maar liefst in een speciale keuken bereid.

Persoonlijk ben ik van oordeel dat ik minstens op mijn cholesterol moet letten, want altijd maar schransen en verder niets doen, is nu ook weer niet hét gezondste leven. En zelfs op een muis raak je als kat op de lange duur wel wat uitgekeken. Al laat ik dat uiteraard nooit merken, want ik zou voor geen geld terug willen naar een leven op straat. Daarom neem ik geregeld een kijkje buiten het paleis, want ook als viervoeter moet je meegaan met de tijd en een kat weet zich zelfs door het kleinste gaatje te wurmen. 

Zo ontdekte ik de mooiste plekjes van Sint-Petersburg, ben al tot aan de Neva gelopen en hing zelfs rond op de Nevskii Prospekt, waar de chique dames en heren en de vele toeristen flaneren. Geen mens die het doorheeft dat ik eigenlijk geen straatkat ben, maar een paleiskat.

Wat mij tijdens mijn ontdekkingstochten opviel, was dat Sint-Petersburg verschillende monumenten heeft waar wij - katten - verheerlijkt worden als redders van het vaderland. Vlak bij de Nevskii Prospekt ligt de Malaya Sadovaya-straat, die in 1999 omgeturnd werd tot een gezellige voetgangersstraat met cafés, terrasjes en fonteinen. In, naar men zegt, de kortste straat van de stad ontdekte ik een van de mooiste kattengedenktekens.

Naast een imposant monument voor Catharina de Grote vond ik wat verderop op de nummers 3 en 8 twee metalen beeldjes, eentje voor kater Elisej die wat hoogmoedig neerblikt op de voorbijgangers en eentje voor kattin Vasilisa die je wat poezelig en meer gelaten observeert. Wat een eer voor ons om twee gedenktekens te hebben in dezelfde straat als de grote keizerin! 

Je ziet dat wij het dus niet alleen in het Oude-Egypte tot een haast goddelijke status schopten. Mensen werpen ook muntjes naar de katten en… landen die niet op je hoofd maar op een van de voetstukken, mogen ze een wens doen die dan nog zou uitkomen ook. Zonder garantie van onzentwege uiteraard!

Weet je, ook wij - paleiskatten - hebben niet altijd de wind van achteren gehad. In 1942, tijdens de blokkade van Leningrad in de Tweede Wereldoorlog, werd de stad overspoeld door ratten die meedogenloos de laatste voedselvoorraden wegvraten. Ooggetuigen herinneren zich dat de knaagdieren zich in enorme kolonies door de stad verplaatsten. En waar ratten zijn, komen epidemieën, dat weet elkeen. De inwoners hadden zo’n honger dat ‘soep’ werd klaargemaakt met het leder van riemen of schoenen. Stel je voor, stukken kat, hond, rat of duif werden luxeproducten! Zo redden mijn voorouders - degene die nog in de stad waren achtergebleven - veel van de burgers, want oma en opa werden eenvoudigweg klaargemaakt als laatste avondmaal. Ik begrijp dat die stakkerds geen andere keuze overbleef. Maar plezierig was anders!

Toen in 1943 de blokkade werd opgeheven en de mensen weer langzaam voedsel en medicijnen kregen, werd naar een oplossing gezocht voor het rattenprobleem. Want met hun dikke buiken en lange tanden voelden die knaagdieren zich prima tussen de ruïnes van de stad. Liefst vier treinwagons asgrauw gestreepte katten werden aangeleverd vanuit Jaroslavl, 250 kilometer boven Moskou, gewoon omdat zij bekendstonden als de beste rattenvangers van het hele land. Mijn voorouders vergaten vergevingsgezind wat het jaar voordien met hun soortgenoten was gebeurd en joegen de ratten definitief de stad uit.

Net daarom zijn ze hier zo op ons gesteld. Rusland viert onze naamdag op 1 maart, maar Sint-Petersburg heeft op 8 juni zijn eigen ‘Werelddag van Sint-Peterburgse Katers en Kattinnen’. En weet je waarom sommige katten gestreept door het leven gaan? Inderdaad, ze hebben een militaire rang. Je hoort ze dus eigenlijk te groeten, want die strepen zijn decoraties voor de heldhaftige prestaties van hun beroemde voorouders uit Jaroslavl.”

Volg de avonturen van de Hermitage-katten op Instagram.