Met je kat naar de dierenarts

Hoe begin je nu concreet aan zo’n training? Wel, de bedoeling is het hele proces van naar de dierenarts gaan in kleine stukjes op te delen en te beginnen bij het begin. Bij elk klein stapje beloon je je kat als ze ontspannen gedrag vertoont. Raakt je kat toch gestresseerd, zet dan een stapje terug. Dat is heel belangrijk. Op deze manier ga je een positieve associatie creëren met de mand. Als je kat al heel nare ervaringen gehad heeft met de kattenmand, kan je soms beter een nieuwe kopen omdat de geur en het uitzicht van de oude mand een negatief gevoel bij haar oproepen.

1. Als de bovenkant van de mand open kan, zet je eerst de onderkant op een rustig plekje in huis met een lekker zacht dekentje erin. Lok je kat ernaartoe door er snoepjes of natvoer rond en in te leggen.
2. Eens ze spontaan in de mand gaat, zet  je de bovenkant (zonder deurtje) erop en ga je verder met belonen.
3. Steek nu het deurtje erin. Laat het eerst nog open en probeer het vervolgens heel even dicht te doen als ze erin zit. Doe het weer open en beloon als ze rustig en ontspannen is gebleven. Bouw de tijd dat het deurtje gesloten blijft geleidelijk op.
4. Hef de mand nu lichtjes op. En bouw dit ook traag op van enkele centimeters tot op draaghoogte.
5. Vervolgens probeer je rond te lopen met de mand. Vergeet niet telkens onmiddellijk erna te belonen.
6. De volgende stap is de mand in de auto zetten. Eerst zonder de motor aan, daarna met draaiende motor.
7. Maak nu een heel kort ritje en bouw dit weer op tot je naar de dierenarts kan rijden.
8. De eerste keer ga je gewoon eens in de wachtkamer zitten, zonder dat er een onderzoek op volgt.
9. Laat je kat bij een volgend bezoek aan de dierenarts enkele heel rustige onderzoeken ondergaan.
10. Je kat is er klaar voor!

Als je geen tijd hebt voor training en je kat niet van de transportmand houdt, kan je haar in een dekentje wikkelen en er zo inzetten. Een mand die enkel een opening langs voor heeft, kan je met de opening naar boven zetten. Vervolgens laat je je kat zachtjes met de achterkant eerst in de mand zakken.

De juiste transportmand kiezen

Het is heel belangrijk je kat in een veilige mand te transporteren. Je kat los in de auto meenemen is echt geen goed idee. Met deze criteria hou je best rekening wanneer je een kattenmand kiest:
 

• Grootte: zorg dat de mand groot genoeg is zodat je kat rechtop kan zitten, maar ook niet te groot zodat je kat niet in het rondschuift tijdens de autorit en toch een beetje geborgen zit (een grote hondenbench is dus geen goed idee).
• Openingen: zorg dat de mand langs voor opengaat en langs boven en/of dat je de bovenkant er volledig kan afhalen (niet enkel een kleine opening langs voor waar je de kat doorheen moet sleuren).
• Veiligheid: de mand moet stevig zijn en een stevige ondergrond bevatten.
• Hygiëne: kies een materiaal dat je makkelijk kan reinigen (vb. plastiek dat afwasbaar is of een stevig wasbaar materiaal). Katten zijn heel geurgevoelig. Na het dierenartsbezoek blijven er geuren van angst en de dierenarts aan de mand kleven, of misschien heeft je kat wel een ongelukje gehad. Je reinigt het best met een 10% biologisch wasmiddel in water. Daarna afspoelen, drogen en een spray met  ontsmettingsalcohol aanbrengen die je laat verdampen (uit de buurt van de kat).

Maak een afspraak

Bij de meeste dierenartsen kan je op afspraak langsgaan, maak daar gebruik van. Zo vermijd je lange wachttijden in een wachtzaal waar je kat waarschijnlijk omringd wordt door allerlei andere dieren die haar schrik aanjagen. Heeft je kat stress tijdens het vervoer? Leg je afspraak dan beter niet vast tijdens het spitsuur om een onnodig lange rit te vermijden.

D-Day

Keep calm

Neem zeker ruim je tijd indien je kat nog niet getraind is om in de kattenmand te gaan. Begin vroeg genoeg voor de afspraak zodat je niet haastig je kat vanonder het bed moet trekken met mogelijke verwondingen voor jezelf en extra stress voor je kat tot gevolg. Hoe relaxter jij bent, hoe beter voor je kat. 

Katten zijn routinedieren, zij voelen het aan als jij je anders gedraagt en nemen die spanning over. Leg een dekentje in de mand en spray er eventueel wat rustgevende feromonenspray (Feliway Classic) op een half uurtje voor de kat erin moet. Je kan er ook een speeltje inleggen en enkele snoepjes of liquid snacks meenemen voor tijdens het onderzoek (tenzij de kat nuchter moet blijven).

En als je meer dan één kat meeneemt naar de dierenarts, zet je ze best elk apart in een kattenmand. Zelfs de beste vrienden kunnen door stress ineens uithalen naar elkaar. Dit noemen ze omgerichte agressie en het kan de band tussen je katten blijvend schaden.

De autorit

Relaxte katten kijken graag rond, maar katjes die de rit eng vinden, worden rustiger als ze minder prikkels binnenkrijgen. Bedek daarom de transportmand met een dekentje. Houd de mand stevig vast en draag ze rustig naar de auto. Zorg dat de mand stevig vaststaat en niet kan bewegen tijdens de rit. Zet ze bijvoorbeeld op de grond achter een van de voorste zetels. Zorg voor zachte achtergrondgeluiden door met een rustige stem tegen je kat te praten of eventueel wat klassieke muziek op te zetten. Zo worden de andere omgevingsgeluiden wat gedempt. Rijd ook rustig zodat het geen te hobbelige rit wordt.

Wachten: hoog en droog

Ok, jullie hebben het al gehaald tot in de dierenartsenpraktijk! Zet je kattenmand niet op de grond, maar ergens in de hoogte. Vanuit de hoogte kan je kat immers geen oogcontact maken met een ander dier (staren is een vorm van agressie bij katten) en katten zijn boomklimmers die zich van nature veiliger voelen in de hoogte. Bij sommige dierenartsen heb je een ‘kattenparkeerplaats’, een kast met vakjes waar je kattenmand in terecht kan. Als die niet aanwezig is, neem je best plaats op de rustigste plek in de wachtzaal en zet je de mand op een stoel naast je. Houd in beide gevallen het dekentje nog over de transportmand. Hoe minder prikkels, hoe beter.

Het consult

Leg het dekentje dat over de mand ligt nu op de onderzoekstafel. Zo heeft je kat een bekende geur onder haar poten als ze uit de mand komt. Zet het deurtje van de kattenmand open en vraag de dierenarts of je kat even rustig mag observeren en op haar tempo de mand mag verlaten. Laat ze eventueel de consultatieruimte rustig onderzoeken. Haal de bovenkant van de mand eraf indien ze uit angst blijft zitten en sleur je kat nooit met dwang doorheen een kleine opening uit de mand. 

Ook tijdens het onderzoek gebruik je beter zo weinig mogelijk dwang. Zo behoudt je kat een gevoel van controle en zal ze minder tegenstribbelen. Indien je kat enorm panikeert bij een onderzoek dat ze helemaal niet fijn vindt, wikkel je ze best even in je deken en gebruik je indien nodig lichte dwang.

Get it done and over with as fast as possible. Beter even korte “pijn” dan een kat die panisch de hele ruimte rondstuift met een lange stressvolle consultatie tot gevolg. Overleg wel met je dierenarts hoe je het de volgende keer anders kan aanpakken. Je dierenarts kan bv. angstremmende medicatie (Gabapentine) voorschrijven. Deze medicatie haalt het stressniveau van je kat omlaag als je ze enkele uren voor de geplande visite toedient.

Bij thuiskomst

Het is je gelukt! Nu, als je andere katten hebt die niet mee waren op het bewuste uitje, dan moet je wel nog even opletten. De kat die bij de dierenarts is geweest, heeft nu een vreemde geur. Het kan zijn dat de thuisblijvers de kat niet meer herkennen. Zet daarom je kat eerst in een aparte ruimte, eventueel gedurende een dag, zodat ze rustig de ‘thuisgeur’ terug opneemt. 

Aai voor de herintroductie ook nog even met een doekje over de thuisblijvers en vervolgens met hetzelfde doekje over de kat die bij de dierenarts is geweest. Zo krijgt de kat weer een vertrouwde geur. En koppel het weerzien aan iets leuks zoals lekker eten of spel. Maak ook de kattenmand goed schoon en zet hem terug op zijn vertrouwde plekje in huis. En daar mag hij blijven staan tot jullie volgende uitstap

Julie Houtmeyers is dierenarts kleine huisdieren en gecertificeerd cat coach. Bezoek haar website.