Hoe worden kittens gelukkige katten?

De tweede socialisatieperiode (week 8 tot 16)

Kittens zijn nu al heel mobiel: ze rennen, springen en spelen. Ze gaan de omgeving steeds verder exploreren, ook in de hoogte. Hun sociale vaardigheden worden verder aangescherpt en ze leren via het natuurlijke speenproces omgaan met frustratie. Moeders melkbar is niet meer altijd ‘in service’ en kittens krijgen zo een belangrijke levensles: je krijgt niet altijd wat je wil! Ze gaan in deze periode ook geleidelijk over op vaste voeding.

In de tweede socialisatieperiode leren kittens niet enkel via klassieke conditionering, maar ook via operante conditionering: ze leggen het verband tussen hun gedrag en de gevolgen hiervan. Zo maken nestgenootjes elkaar bijvoorbeeld duidelijk met een schreeuw dat het niet ok is als er tijdens het spel te hard gebeten wordt.

Wat kan jij doen als fokker of eigenaar?

Start met socialiseren bij het begin van de eerste socialisatieperiode. Om goed te wennen aan mensen is een dagelijks contact van +/- 1 uur met minimum 4 verschillende personen nodig (jong, oud, man, vrouw, met of zonder bril of hoofddeksel). Begin al heel vroeg (dit mag zelfs al van bij de geboorte) met zachte manipulaties. Dit zijn handelingen die later nodig zijn voor een medisch onderzoek (mondje openen, oortjes aanraken, …), voor een goede verzorging (nagels knippen, vachtverzorging,...) of voor een bezoekje aan de dierenarts (in de transportmand reizen,...).

Laat de kittens ook kennismaken met alle mogelijke prikkels die bij een huiselijke omgeving horen (radio, wasmachine, deurbel, kinderen, andere huisdieren,…). Ook asielen en opvangcentra werken meer en meer met pleeggezinnen zodat kittens in een huiselijke sfeer kunnen opgroeien.

Ook tijdens de tweede socialisatieperiode zijn die prikkels en ervaringen belangrijk. Blijven herhalen is de boodschap. Hoe meer positieve ervaringen kittens beleven, hoe meer ze dit later als ‘normaal’ beschouwen. Zo groeien ze op tot stressbestendige katten met een groot aanpassingsvermogen.

Let er ook op dat je goed doseert. Het is niet de bedoeling kittens te overstelpen met toeters en bellen en ze met stress op te zadelen. Laat ze bv. kennismaken met bepaalde geluiden vanop een afstand en op een laag volume. Daarna kan je het volume geleidelijk verhogen. En gun ze voldoende rust om alle nieuwe prikkels en ervaringen te verwerken.

Scheiden van de moeder

In de natuur heeft de moederpoes gaandeweg minder aandacht voor haar kittens en laat ze haar kroost ook geleidelijk minder drinken. Zo leren kittens omgaan met frustratie. Bij onze huiskatten gebeurt dit daarentegen allemaal veel abrupter en vroeger. Dit is heel stressvol voor kittens en een te vroege scheiding kan leiden tot blijvende beperkte sociale vaardigheden, verhoogde angst, agressie en een verminderd aanpassingsvermogen.

België heeft sinds oktober 2019 een nieuwe wetgeving die bepaalt dat kittens minimum 12 weken bij de mamapoes moeten blijven. En dat is een geweldig goede zaak. Het nest is voor de kittens een veilige haven en een goede leerschool. De moederpoes en de nestgenootjes spelen een cruciale rol in de sociale ontwikkeling van een kitten. Vooral via spel leren kittens een kat te zijn, welk gedrag sociaal gepast is en waar hun grenzen liggen. Ook fokkers spelen hier een belangrijke rol omdat kittens een groot deel van de socialisatieperiode onder hun vleugels doorbrengen. 

Ook voor weeskittens is het zeer belangrijk dat ze niet alleen opgroeien, maar in het bijzijn van leeftijdsgenootjes of andere sociale volwassen katten. Want hoe goed wij ook ons best doen, wij zijn geen katten en kunnen die taak dan ook nooit volledig overnemen.

Met 2 is altijd beter dan alleen

Als je zelf nog geen sociale jonge volwassen kat hebt, is de adoptie van 2 kittens, liefst nestgenootjes, een absolute must. Kittens die samen spelen, ontwikkelen betere sociale vaardigheden. Je kan hierbij helpen door herhaaldelijk prikkels aan te bieden zodat kittens op een positieve manier aan hun omgeving wennen. Hun leerproces is immers nog niet afgerond na de 16 weken durende socialisatieperiode. En een gouden tip: laat een kitten nooit met je handen of voeten spelen of erin bijten, want dat is niet het spelgedrag dat je later wil zien. 

Schattige of gelukkige kittens?

We mogen het belang van een degelijke socialisatie niet onderschatten. De ervaringen gedurende de eerste levensmaanden zijn bepalend voor de rest van een kattenleven. Sta daar dus goed bij stil en laat je niet enkel verleiden door het schattige snoetje van een kitten. Want als eigenaar heb je hun geluk voor een groot stuk zelf in handen!

Julie Houtmeyers is dierenarts kleine huisdieren en gecertificeerd cat coach. Bezoek haar website.